Xét Nghiệm GPCA: Phát Hiện Kháng Thể Kháng Tế Bào Thành Dạ Dày

Xét nghiệm GPCA (Gastric Parietal Cell Antibody test) là xét nghiệm huyết thanh học nhằm phát hiện kháng thể kháng tế bào thành dạ dày trong máu. Đây là một trong những xét nghiệm quan trọng giúp hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý tự miễn, đặc biệt liên quan đến dạ dày và sự hấp thu vitamin B12.

GPCA là gì?

GPCA (Gastric Parietal Cell Antibody) là tự kháng thể do hệ miễn dịch tạo ra, nhắm vào các tế bào thành dạ dày. Bình thường, tế bào thành có vai trò sản xuất acid hydrochloric (HCl) và yếu tố nội tại (Intrinsic Factor – IF). Yếu tố nội tại rất cần thiết cho quá trình hấp thu vitamin B12 tại ruột non. Khi GPCA xuất hiện, hệ miễn dịch tấn công và phá hủy tế bào thành, dẫn đến giảm sản xuất acid và IF, từ đó gây ra tình trạng thiếu vitamin B12 kéo dài.

Ý nghĩa lâm sàng của xét nghiệm GPCA

Xét nghiệm GPCA thường được chỉ định trong các trường hợp:

• Nghi ngờ viêm dạ dày teo tự miễn (Autoimmune atrophic gastritis).

• Đánh giá nguyên nhân gây thiếu máu ác tính (Pernicious anemia) do thiếu vitamin B12.

• Tầm soát ở bệnh nhân mắc các bệnh tự miễn khác như: bệnh tuyến giáp Hashimoto, Basedow, tiểu đường type 1.

Kết quả xét nghiệm GPCA

• GPCA dương tính: Gợi ý người bệnh có thể mắc viêm dạ dày teo tự miễn hoặc thiếu máu ác tính. Tuy nhiên, kết quả cần được kết hợp với lâm sàng, xét nghiệm vitamin B12 và kháng thể kháng yếu tố nội tại (IF antibody).

• GPCA âm tính: Không hoàn toàn loại trừ bệnh, vì có trường hợp bệnh nhân chỉ có IF antibody dương tính mà GPCA âm tính.

Ưu điểm của xét nghiệm GPCA

• Hỗ trợ chẩn đoán sớm nguy cơ thiếu máu ác tính.

• Giúp phân biệt thiếu máu do thiếu sắt với thiếu máu do thiếu vitamin B12.

• Là cơ sở cho bác sĩ theo dõi và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Khi nào cần làm xét nghiệm GPCA?

Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm khi bệnh nhân có các triệu chứng sau:

• Mệt mỏi, da xanh xao, hoa mắt chóng mặt.

• Viêm lưỡi, rối loạn tiêu hóa, chán ăn.

• Dị cảm tay chân, mất tập trung – dấu hiệu thần kinh do thiếu vitamin B12.

• Có tiền sử bệnh tự miễn.

Kết luận

Xét nghiệm GPCA đóng vai trò quan trọng trong chẩn đoán viêm dạ dày teo tự miễn và thiếu máu ác tính. Kết hợp với các xét nghiệm khác như IF antibody, định lượng vitamin B12, bác sĩ sẽ có cái nhìn toàn diện hơn về tình trạng bệnh. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời giúp ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.